سازمان گزارشگران بدون مرز از سازمان ملل متحد گزارشگر تازهای برای نظارت بر حقوق بشر در افغانستان، می‌خواهد تا برای محافظت از خبرنگاران در افغانستان هرچه زودتر اقدام کند. گزارشگران بدون مرز در نامه‌ای به ریچارد بنت، گزارشگر تازه سازمان ملل متحد برای نظارت بر حقوق بشر، از افزایش بازداشت‌های خودسرانه خبرنگاران و فضای هراس‌آور در افغانستان ابراز نگرانی کرد و از ریچارد بنت خواست که هرچه زودتر برای دفاع از خبرنگاران و آزادی رسانه‌ها در افغانستان دست به کار شود.
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در اواخر ماه مارس، ریچارد بنت را به‌عنوان بازرس سازمان ملل متحد برای نظارت بر حقوق بشر در افغانستان و مستندسازی از نقض حقوق بشر انتخاب کرده است.
سازمان گزارشگران بدون مرز دراین نامه نوشته است با آن که ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی دولت و معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، تعهد کرده بود که قانون رسانه‌های همگانی اجرا و با رسانه‌ها و خبرنگاران مطابق این قانون برخورد خواهد شد، اما وضعیت آزادی رسانه‌ها به میزان قابل‌ملاحظه‌ای بدتر شده است؛ خبرنگاران خودسرانه بازداشت می‌شوند و محدودیت‌های تازهای بر رسانه‌ها اعمال شده است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گزارشگران بدون مرز در این نامه به اعمال محدودیت‌ها بر رسانه‌ها مبنی بر قطع پخش برنامه تلویزیون‌های بی‌بی‌سی، صدای امریکا و دویچه‌وله از تلویزیون‌های محلی که به زبان‌های فارسی، پشتو و ازبکی برنامه پخش می‌کردند، پرداخته و گفته است هنگامی که با وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در این مورد تماس گرفت، سخنگوی این وزارتخانه دلیل قطع پخش برنامه‌های این شبکه‌های تلویزیونی را به «نحوه لباس پوشیدن مجریان زن این رسانه‌ها پس از چندین هشدار، نسبت داد».
بازداشت‌ها و آزار و اذیت خبرنگاران در نتیجه محدودیت‌های ایجاد‌شده از آغاز سال نو میلادی افزایش یافته است. مسئولان بخش‌های گوناگون، به‌ویژه کارمندان استخبارات طالبان، می‌توانند پخش برنامه‌ها را قطع کنند و مستقیما برای بازداشت خبرنگاران به رسانه‌ها بروند.
در حالی که اعمال محدودیت‌های شدید بر خبرنگاران زن از مهم‌ترین محدودیت‌ها برای رسانه‌ها و خبرنگاران زن است، آنتوان برنارد، مدیر بخش جلب حمایت جهانی و راهبرد حقوقی سازمان گزارشگران بدون مرز، می‌گوید: «در حالی که رژیم همچنان به بازداشت خبرنگاران و افزایش فشار بر رسانه‌ها ادامه می‌دهد، وضعیت آزادی مطبوعات در افغانستان باید زیر نظر جامعه جهانی قرار گیرد. از ریچارد بنت، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در امور افغانستان، انتظار داریم برای حمایت از خبرنگاران و رسانه‌های مستقل بیشترین توجه را داشته باشد.»
گزارشگران بدون مرز به حمله طالبان به چهار رادیوی محلی در قندهار و بازداشت شش خبرنگار و کارمند این رسانه‌ها اشاره می‌کنند که طالبان آن‌ها را به اتهام نقض ممنوعیت پخش موسیقی، زندانی کرده‌اند. این سازمان می‌گوید که بسم‌الله وطن‌دوست، مدیر رادیو «ملت غژ» یا «صدای ملت»، هنگامی بازداشت شد که برای صحبت در مورد ممنوعیت پخش موسیقی خواسته شده بود. بازداشت خپلواک سافی، بهرام امان، و نافع خلیق، مسئول و مجریان و مشاور حقوقی طلوع نیوز، به‌دلیل پخش خبر قطع سریال‌های خارجی از دیگر مواردی‌اند که گزارشگران بدون مرز از آن‌ها نام می‌برد و تمامی این بازداشت‌ها را خودسرانه و غیرقانونی می‌داند. خالد قادری، خبرنگار رادیو نوروز در هرات، هنوز در بازداشت طالبان است.
بر اساس گزارش‌های نهادهای حمایت از خبرنگاران از ۱۵ اوت ۲۰۲۱ تاکنون، طالبان حدود ۹۰ خبرنگار و کارمند رسانه‌ای را بازداشت کرده و مورد آزار و اذیت قرار داده است، ۴۰ درصد رسانه‌ها بسته شده‌اند و خبرنگاران افغانستان را ترک کرده‌اند. شماری از این خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ها در کشورهای پاکستان، ایران، ترکیه و برخی کشورهای دیگر در وضعیت نامناسبی به سر می‌برند.
۲۰ سال گذشته برای خبرنگاران و رسانه‌ها سال‌های سخت و پرچالشی بود و خبرنگاران با خشونت‌های گوناگونی روبه‌رو شدند. قتل، ضرب‌وشتم، خشونت‌های لفظی، توهین و تحقیر و پنهان‌سازی اطلاعات مشکلاتی بودند که خبرنگاران با آن‌ها روبه‌رو بودند. دستاورد بیست سال آزادی رسانه‌ها که با قربانی‌های زیادی به دست آمده بود، پس از به قدرت رسیدن طالبان از دست رفت.
۱۳۶ خبرنگار در راه آزادی بیان جان خود را از دست دادند. اشخاص و گروه‌هایی که رسانه‌ها و آزادی بیان را برای خود و آینده‌شان خطرناک می‌دانستند، خبرنگاران را به قتل رساندند. بیشتر این خبرنگاران و کارمندان رسانه‌ای در ده سال اخیر، قربانی قتل‌های هدفمند شدند. چهار سال گذشته خونین‌ترین سال‌ها برای خبرنگاران در افغانستان گزارش شده است و شمار زیادی از خبرنگاران در این مدت جان باختند. برخی خبرنگاران و تحلیلگران سیاسی باور دارند که طالبان حتی پیش از رسیدن به قدرت، می‌خواستند فضا را برای حضورشان در قدرت به دلخواه خود فراهم کنند. آنان پیش از به قدرت رسیدن دست به قتل هدفمند خبرنگاران زدند.
